بررسی میزان و نحوه انتقال سیانور به شاخه راست رودخانه ساروق تکاب و پهنه بندی نتایج حاصله توسط سامانه اطلاعات جغرافیایی (gis)

پیش زمینه و هدف: شاخه راست ساروق مهم ترین رودخانه شهرستان تکاب می باشد که در پایین دست کارخانه های استحصال طلای موجود واقع شده است. سیانور نشتی از سدهای باطله این کارخانه ها می تواند تهدیدی جدی برای سلامت رودخانه باشد. این مطالعه با هدف بررسی میزان و نحوه انتقال سیانور به رودخانه انجام شده است.    مواد و روش ها: در این مطالعه توصیفی- مقطعی، سیانید کل به همراه پارامترهایی چون اکسیژن محلول آب، ph ، کدورت، دما، کل جامدات محلول، هدایت الکتریکی آب، نیترات، آمونیاک و سدیم در 5 ایستگاه مستقر در طول رودخانه به طور ماهیانه طی فصول بهار و تابستان 1390 اندازه گیری شدند. غلظت سیانید در ایستگاه ها مشخص و مقادیر آن با استانداردها ( mgl-1 07/0) مقایسه گردید. محل نشتی سیانور به رودخانه شناسایی و تغییرات غلظت سیانید در طول رودخانه بررسی شد. پهنه بندی غلظت سیانید موجود در رودخانه در ایستگاه های مورد بررسی با استفاده از نرم افزار arc gis9.3 انجام شد.    یافته ها: مقدار سیانور در ایستگاه های بالا دست کارخانه ها پایین تر از حد تشخیص ( mgl-1 002/0) بود درحالی که بیشترین غلظت سیانید ( mgl-1 28/0) و سدیم ( mgl-1 93/74) در ایستگاه c (پایین تر از کارخانه پارس کانی) مشاهده گردید. غلظت سیانور در ایستگاه d (پایین تر از کارخانه پویا زرکان) افت ناگهانی داشت. میانگین غلظت سیانور رودخانه در فصل پرآبی نسبت به فصل کم آبی بالاتر بود.   بحث و نتیجه گیری: بر اساس نتایج بدست آمده ریزش های جوی می تواند باعث سرریز شدن محتویات سد باطله پارس کانی به رودخانه شود. نتایج این مطالعه نشان داد که میزان سیانور آب رودخانه در نزدیکی کارخانه های استحصال طلا بالاتر از حد استاندارد بوده و کنترل نشتی آن ضروری است.